www.studiuj.fora.pl

Tybuszewski_S

materiał
Relacje społeczne, interpersonalne (czyli związki między ludźmi) – sposób wyrażania między dwoma lub więcej partnerami interakcji uczuć i postaw (co wynika z psychologicznego podziału pomiędzy ja i ty).
Relacje koncentrują się na wzajemnych stosunkach ich uczestników, które odnoszą się do pozytywnych bądź negatywnych powiązań pomiędzy partnerami.

Znaczenie relacji społecznych

- poprawne relacje społeczne to jeden z czynników warunkujących zdrowie psychiczne, fizyczne i społeczne człowieka
- według Światowej Organizacji Zdrowia – WHO, zdrowie definiowane jest nie tylko jako brak choroby, ale również jako dobrostan psychiczny, fizyczny i społeczny oraz adaptacja do warunków zmieniającego się środowiska społecznego i naturalnego oraz radzenie sobie z tymi zmianami w różnych warunkach.
- zatem zdrowie to również umiejętności i zdolności pełnienia różnych ról rodzinnych, zawodowych i spolecznych.
- Zdrowie to także umiejętność nawiązywania i utrzymywania poprawnych relacji rodzinnych, zawodowych czy społecznych.
- Człowiek jest istotą społeczną, która potrzebujemy do życia i pełnego
rozwoju kontaktów z innymi.
Konteksty rozwoju człowieka

1. Kontekst wewnętrzny

Rozwój uwarunkowany jest genotypem który stanowi środowisko biologiczne. Określa ono w najszerszym rozumieniu plan i możliwości tej osoby w różnych obszarach, wyznacza tempo i dynamikę zmian jakim podlega jej organizm, szczególnie centralny układ nerwowy, a także decyduje jakie potrzeby są dla niej ważne i domagają się zaspokojenia w kolejnych etapach życia.

2. Kontekst zewnętrzny rozwoju człowieka:
- otoczenie fizyczne: przedmioty postałe naturalnie, wytwory ludzi, ludzie jako źródło stymulacji głównie fizycznej;
- środowisko społeczne (w tym środowisko wychowawcze): są to ludzie z otoczenia jednostki, którzy nadają znaczenie przedmiotom, sytuacjom. Człowiek żyje w świecie symbolicznym – znaczeń uwarunkowanych daną kulturą.
W trakcie rozwoju człowiek nabywa wiadomości umiejętności, kształtuje swoje postawy, nawyki dzięki ludziom z jego otoczenia, a także własnej aktywności.
Żyjąc wśród innych człowiek powinien opanować umiejętności służące nawiązywaniu i podtrzymywaniu relacji społecznych. Od tego często zależy jego skuteczność, poczucie szczęścia i wsparcia.
Przykłady pozytywnych i negatywnych powiązań między ludźmi:
- pozytywne: atrakcyjność interpersonalna, miłość, zakochanie, intymność, podziw, szacunek
- negatywne: obojętność, nienawiść, konflikt, zerwany kontakt, dystans emocjonalny, skupienie uwagi, przemoc, manipulacja, kontrolowanie, lekceważenie, agresja, wrogość.

Zmiana relacji w kierunku bardziej pozytywnym polega w znacznej mierze na uczeniu się nowych umiejętności

- przekazywania adekwatnych informacji o swoich potrzebach i oczekiwaniach od partnera,
- uczenia się unikania sytuacji podwójnego komunikatu,
- uczenia się słuchania partnera i odróżniania poziomu informacji o treści od poziomu informacji o relacji.

Źródła relacji interpersonalnych

Psychologiczna warstwa relacji interpersonalnych jest wynikiem:
- korelacji jakości partnerów,
- okoliczności, w których zachodzą
- oraz predyspozycji podmiotu, które wynikają z osobowości, jednak ich źródło może zostać zawężone do "ja" społecznego.
Relacje interpersonalne można podzielić na:
• rzeczywiste (oparte na faktach, z jasno wyznaczonymi rolami)
• przeniesieniowe (bazujące na oczekiwaniach lub mylone z relacjami do innych osób).
Relacje społeczne a kompetencje społeczne
Z pojęciem "relacje społeczne", a zwłaszcza z umiejętnością ich budowania, wiąże się pojęcie „kompetencje społeczne”.
Kompetencje społeczne są wzorcami zachowania społecznego, które sprawiają, że jednostki są skuteczne (kompetentne) w sytuacjach społecznych.
Kompetencje społeczne wyrażają się zarówno w życiu osobistym, zdrowiu, jak i w osiągnięciach zawodowych. Ważne są dla przebiegu relacji z innymi (związków międzyludzkich).
W związku z powyższym współcześnie przypisuje się coraz większe znaczenie treningom kompetencji społecznych stosowanych wobec różnych grup wiekowych, zawodowych, czy grup pacjentów. Jednak młodzież i młodzi dorośli mają największe potrzeby w tym zakresie.
Kompetencje społeczne mają duży wpływ na popularność i funkcjonowanie w związkach (np. w małżeństwie). Stanowią też jeden z czynników szczęścia i efektywności w pracy.
W psychologii społecznej wyodrębniła się już dziedzina badań relacji międzyludzkich poświęcona specjalnie takim zagadnieniom jak:
- odbiór drugiej osoby
- proces tworzenia sądów o innych i jego efekty, sądów powstających na podstawie informacji o innych i bezpośrednich interakcji z osobą będącą obiektem naszego zainteresowania.